Document 2R0aV2NJaG7XD4GZa9022xLx6

Verslag - Inhoudelijke expertengroep PFAS Datum: 24 mei 2022 Aanwezig: Aanpak verlenging opdracht - (zie presentatie) Doelstellingen tegen midden juli: o Governance structuur opstellen in samenwerking met Vlaamse overheid door verder te bouwen op aanbevelingen onderzoekscommissie samen met een stuurgroep. Tegen juli moet er een raamwerk klaar zijn zodat er tegen december een gedragen structuur is. o Stakeholderoverleg Zwijndrecht: onderhandelingsaanpak opstarten door te beginnen met engagementverklaring. o Procesaanpak grote werven: bespreken onzekerheden werven in PFAS-houdende grond a.d.h.v. een nieuwe werkgroep (trekker MOW). Richt zich vooral op werven met grote hoeveelheden. Nuttig dat werkgroep grondverzet blijft bestaan voor lokale vragen. o Cordinatie info lokale besturen: Webinar gepland op 9 juni. wordt ook zelf aangesproken door lokale besturen om er te spreken. 3de tussentijdse rapportering in juli met resultaten van afgeronde onderzoeken Eindrapport in december met PFAS-actieplan, activiteitenverslag en beleidsaanbevelingen. Voorstel studies voor 3de rapport: o Hoofdstuk water: PFAS-achtergrondconcentraties in grondwater - VMM > Er zijn analyses gebeurd rond verspreiding maar haalbaarheid tegen juni moet nog nagevraagd worden. Overzicht grondwatermetingen inventarisatie > Eerder tegen eind december. o Hoofdstuk binnenhuisstof: Binnenhuisstofmetingen Willebroek - OVAM > Er is afgesproken om te wachten met het analyseren van de resultaten na de 2 meetcampagnes in zomer en winter. PFAS@Home - VPO > Juni is nog te snel om te rapporteren. o Hoofdstuk lucht: Depositie- en luchtmetingen - VMM > Rapport is klaar. Kan opgenomen worden in rapport. Emissiemetingen verbranding - VMM > Kan vermeld in rapport worden wat de status is van het onderzoek maar er zijn nog geen resultaten. o Hoofdstuk inventarisatie:  Update inventarisatie brandweersites + analyse - OVAM/AZG > Analyse is er en kan opgenomen worden. Overzicht risico's industrile sites - OVAM > Aanpak moet eerst voorgelegd worden aan het kabinet. Het zal dus moeilijk zijn om al iets tegen juni hierover te zeggen. o Hoofdstuk voeding Voedingsstalen bij vrijwilligers - UA > is niet aanwezig in de vergadering. Actie: Navragen studie voedingsstalen aan (actie 1) Dierlijke producten afkomstig uit PFAS-risicozones - FAVV > Niet mogelijk te rapporteren tegen eind juni. Achtergrondmetingen in Walloni - FAVV > Niet mogelijk tegen eind juni. Juist klaar met dierlijke producten en rapportering zal hiervan pas tegen september gebeuren. Onderzoek naar plantaardige producten start pas in het najaar. Nieuwe activiteit: substitutie o Informatie samenbrengen om de bewustwording van de industrie aan te vuren. o FOD Economie: Goede bron van informatie is het toekomstige restrictiedossier maar dit zal er pas zijn tegen januari. Hebben nu ook al informatie die kan samengelegd worden. o FOD VVL: Hebben ook interesse om dit op te volgen. o GOP: Link met bedrijven die zelf analyses moeten uitvoeren. Groepje opzetten om te kijken welke informatie er kan verzameld worden (actie 2). Hergebruik RWZI-effluent voor irrigatie (zie presentatie) Overschrijdingen van 0,1 g/l bij meeste RWZI's. Beperkte afname voor irrigatie volgens resultaten Aquafin Advies geven rond de waterkwaliteit die gebruikt mag worden voor irrigatie? o Veel onzekerheden o Geen duidelijk toetsingskader Drenkwater: Berekening rond transfer melk en vlees maar ook veel onder onzekerheden Captatiewater: richtlijnen blauwalgen Standpunt VMM: o Intrekken grondstoffenverklaring o Vlarema: dit mag geen nadelige gevolgen hebben voor milieu (tegenstrijd) o Gelijke normen als retour bij bemalingswater Standpunt OVAM: o Intrekken grondstoffenverklaring duurt 30 dagen > Geen grond om intrekking op te baseren kijkend naar Vlarema o Alternatief: aan Aquafin vragen om dit in te trekken o 2 lopende grondstoffenverklaringen: een beperkte voor Kinrooi en zeer algemene voor alle Aquafinlocaties. Discussie VMM: EU-verordening is van kracht tot 2023. Vorig jaar was er minder droogte en was er geen conflict met deze verordening. Is nu wel een probleem door de microbile concentratie. Belangrijk om hetzelfde kader voor irrigatie te gebruiken als dat voor bemalingen. Goede monitoring opleggen bij Aquafin. Weinig datasets om een goed zicht te hebben op de impact. Hoe gaan we dan om met captatie van oppervlaktewater voor irrigatie? We kunnen hier niet hetzelfde kader op loslaten.  Samenvatting effluent: Vanuit EU-verordening is het logisch om het te stoppen. Dit moet rechtstreeks geregeld worden met Aquafin. Argumentatie om praktijk te stoppen zijn de microbile concentraties, EU-verordening en de hogere PFAS-concentraties. Hoe ga je dan om met captatie van oppervlaktewater waar ook hogere PFAS-concentraties kunnen zijn? Beperkte datasets over effluenten van RWZI's. VMM zal nog een rapportje samenbrengen over gebruik van effluenten. FAVV: Verantwoordelijkheid blijft bij landbouwer/operator om zijn eindproducten na te kijken. Wie is er volgens de verordening dan verantwoordelijk om effluent te checken? > Niet aangegeven in EU-verordening wie verantwoordelijkheid moet opnemen. Bevoegde autoriteit moet in toelating opnemen wie verantwoordelijkheid neemt op welke punten. VITO: Kan de methode voor de bodemverbeterende middelen niet toegepast worden op het irrigatieverhaal? Er zijn een aantal ideen om tot een pragmatische aanpak te komen > De richtwaarden van het bodemkader moeten gevolgd worden. Dus zelfs bij een irrigatie-activiteit moet je weten dat je geen verslechtering van de omgeving veroorzaakt. Vraagt veel opvolging om het toch toe te laten. OVAM: Dit is mede een gevolg van de uitspraak van de RvS. Je moet ervan uitgaan dat er een evaluatie moet gemaakt worden of je een bijkomende vervuiling van je grondwater veroorzaakt. Drempelwaarde toegepast door 3/3/8 te gebruiken wat geen effect zou mogen hebben naar uitloging op grondwater. Juridisch gezien is er dus een probleem met het UDN van RvS. Je mag geen impact op het grondwater genereren (= 0-tolerantie). bezorgt nog gepdatete versie van grafieken rond drenkwater (actie 3). Is er zicht op het effectieve risico? > Beperkte aanrijking van groenten maar wel aanrijking bodem en grondwater. Bij advies moet er ook rekening gehouden worden met de discussie rond Hedwigepolder in Nederland. FAVV: Advies niet doortrekken naar drenkwater. Er zijn geen voedselnormen om dit te bepalen. Conclusie: o Advies rond RWZI-effluent: Deze praktijk stopzetten a.d.h.v. argumenten rond microbile concentratie, EU-verordening en PFAS-concentraties. Aabeveling om Aquafin te vragen geen RWZI-effluent ter beschikking te stellen aan land- en tuinbouwers, tenzij in functie van specifieke onderzoeksprojecten, en ook geen RWZIeffluent ter beschikking te stellen voor irrigatie in niet-landbouwtoepassingen. o Captatiewater: Praktijk wordt niet ontraden. Niet wenselijk om met een streng normenkader te werken wegens problemen met opvolging en om droogteproblematiek tegen te gaan. Oppervlaktewater staat in connectie met grondwater en blijft (min of meer) binnen hetzelfde systeem. Er is ook geen bewijs dat er directe doorvergiftiging is van het water naar groenten. De nood aan irrigatie weegt op tegen het beperkte risico op verspreiding van de verontreiniging en blootstelling van de mens. AZG: Moeten zaken ook in perspectief zetten. Blootstelling is vooral door stof, productgebruik en vetrijk voedsel (bv. eieren). We kennen nog te weinig voor de effectieve blootstelling te bepalen van bepaalde routes zoals irrigatiewater. We moeten vooral opconcentreren vermijden. L&V: Bij PFASFORWARD zal er ook gekeken worden naar de transfer PFAS van irrigatiewater naar levensmiddelen. Standpunt rond RWZI-effluent wordt bezorgd aan kabinet 4). na afstemming met experts (actie Puingranulaten en limietwaarden POP's - De vraag/het aandachtspunt rond puingranulaten komt hier al kort aan bod en wordt volgende vergadering meer in detail behandeld. Aanleiding: er komen meer vragen binnen (in het kader van bv. sloopwerken): er kan namelijk behoorlijk veel PFAS in beton zitten. Hier is een toetsings- of normenkader nodig, best te enten op het kader voor bouwkundig bodemgebruik. Dat wordt in het najaar door VITO opgenomen en kan een goede basis zijn. Ondertussen is een tijdelijk handelingskader nodig en de reflectie over hoe dit in een bredere context aan te pakken? Volgende week wordt dit besproken, ideen of suggesties zijn al welkom bij 5). (actie Mededeling: op 25/05 bespreekt Coreper de limietwaarden in het kader van de POPverordening, (fase 4 en 5 met vermelding van PFAS (50 mg/kg/ds) en PFOA (1mg/kg/ds) en PFHxS). De Commissie wil deze waarden nog lager (tot 100 microgram/kg/ds). Dit proces is dus volop aan het lopen en wordt binnenkort afgerond. Daarnaast zullen EURAL codes toegekend worden zodat storten mogelijk wordt onder bepaalde omstandigheden. Varia OVAM: Vraag over de werking van de andere werkgroepen: graag duidelijkheid over welke activiteiten verwacht worden in de bestaande werkgroepen en hoe die gentegreerd worden in andere werkgroepen. Ondertussen is bv. bekend dat werkgroep grondverzet wordt uitgebreid en er een nieuwe werkgroep grote werven komt. DOMG: In de beleidswerkgroep rond PCB's en dioxines (olv VMM) komt het omgaan met "achtergrondblootstelling" en hoe hiermee omgaan in het afbakenen van normen ook aan bod. Graag dus een visie/strategie ontwikkelen rond "achtergrondblootstelling" die breder loopt dan PFAS alleen, want deze komt in verschillende dossiers terug. Dit is vooral een inhoudelijk vraagstuk en minder een governance vraagstuk. Actielijst Nummer 1 2 3 4 5 Actie Navragen studie voedingsstalen aan Groepje opzetten om te kijken welke informatie er rond substitutie kan verzameld worden bezorgt nog gepdatete versie van drenkwater Standpunt rond RWZI-effluent wordt bezorgd aan kabinet na verdere afstemming met experts Verdere bespreking rond Puingranulaten en limietwaarden POP's Uitvoerder(s) Team opdrachthouder , experts Datum gereed asap asap asap morgen 07/06/2022